Czyste Powietrze wstrzymane – wróci w 2025 z nowymi zasadami!

Dlaczego program Czyste Powietrze został wstrzymany?

Decyzja o zawieszeniu programu wynikała z licznych nadużyć. 

Najwięcej nieprawidłowości dotyczyło nieuczciwych wykonawców oraz podpisanych umów, które nie spełniały wymogów określonych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 

Problematyczne były również złożone wnioski o dotacje, które często zawierały fałszywe dane dotyczące stanu energetycznego budynku.

Przykładem są przypadki zbyt liberalnych zasad weryfikacji beneficjentów oraz braku skutecznych mechanizmów kontrolnych. W efekcie konieczność zwrotu dotacji była nieunikniona w wielu przypadkach, co podważyło zaufanie do programu.

Jakie zmiany zostaną wprowadzone w programie?

W ramach reformy programu Czyste Powietrze, zaproponowano włączenie kilku kluczowych zmian mających na celu ukierunkować działania na zwiększenie efektywności energetycznej budynków oraz ochronę beneficjentów programu przed nieuczciwymi wykonawcami.

1. Wprowadzenie dodatkowych kryteriów – Nowe zasady będą wymagać osiągnięcia wymaganego standardu budynku poprzez etapowanie prac prowadzących do minimalnej efektywności energetycznej domu.
2. Lepsze zabezpieczenie umów – Zaproponowano ograniczenie katalogu pełnomocników oraz wprowadzenie zasad wypłaty prefinansowania tylko na konto beneficjenta. Takie zmiany mają chronić środki publiczne i zapewnić wsparcie uczciwych wykonawców.
3. Prefinansowanie inwestycji uprościłoby realizację projektów dla osób najuboższych oraz właścicieli domów, którzy często mają trudności z pokryciem kosztów wstępnych.
4. Reforma programu Czyste Powietrze zakłada przyspieszenie wypłat dotacji i wprowadzenie mechanizmów pozwalających lepiej monitorować konkurencyjność wspieranych technologii, takich jak pompy ciepła czy instalacje wewnętrzne oraz uniknięcie wysokich rachunków za ogrzewanie.
5. Ograniczenie nadużyć – Nowe zasady mają na celu ochronę osób ubogich energetycznie oraz właścicieli domów przed nieuczciwymi praktykami.

Kiedy program zostanie wznowiony?

Prace nad reformą trwają, a program wróci od 31 marca 2025 roku. 

W ramach programu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będą wspierały właścicieli domów w realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych i wymiany źródeł ciepła.

Program zostanie rozszerzony o wprowadzenie dodatkowych kryteriów dla najwyższego poziomu dofinansowania, dotyczących minimalnego okresu własności domu. Ma on wynosić 3 lata własności lub współwłasności. 

Zasady aplikowania będą wymagały od beneficjentów wykazania źródeł dochodu oraz udokumentowania osiągnięcia określonego standardu energetycznego po wykonaniu przedsięwzięcia.

Jakie korzyści przyniosą zmiany?

Zmiany mają na celu poprawę efektywności programu i lepsze dostosowanie do potrzeb beneficjentów. Program ma być wsparciem dla osób, które rzeczywiście potrzebują pomocy, w tym osoby ubogie energetycznie. 

Dzięki nowym zasadom beneficjenci będą mogli liczyć na większą przejrzystość w realizacji projektów oraz przyspieszenie wypłat dotacji.

Grupie trzeciej programu zaproponowano uproszczone procedury wnioskowania oraz zwiększenie poziomu dofinansowania dla prac termomodernizacyjnych. Dodatkowo promowana będzie współpraca z uczciwymi wykonawcami, co ma zapobiegać przypadkom nadużyć.

Podsumowanie

1. Program Czyste Powietrze zmiany 2025 to szansa na nowy start w walce z zanieczyszczeniem powietrza i poprawą efektywności energetycznej budynków. 
2. Reforma programu oraz ukierunkowanie działań na realne potrzeby beneficjentów przyniosą korzyści zarówno dla środowiska, jak i właścicieli domów. 
3. Wznowienie naboru nowych wniosków w połowie 2025 roku to krok w stronę bardziej transparentnego i efektywnego zarządzania środkami publicznymi.
4. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Ministerstwo Klimatu zobowiązują się do dalszego monitorowania realizacji programu, aby uniknąć powtórzenia błędów z przeszłości. Dzięki tym zmianom, program Czyste Powietrze będzie lepiej odpowiadał na potrzeby zarówno beneficjentów, jak i środowiska.